Maak een preparaat

Gieter, fontein, beekje - je kunt niet wachten om het water uit de tuin of een park te onderzoeken? Neem dan een watermonster en laten we een preparaat maken voor je microscoop. Hiermee kun je alles wat rondzwemt van dichtbij bekijken.

Neem hiervoor een objectglaasje en doe er met een pipet een of twee druppels van je monster op. Plaats er dan een dekglaasje overheen. Je kunt het dekglaasje nog licht aandrukken. Je kunt het overtollige water wegzuigen met wat filtreerpapier.

Wil je het preparaat nog kleuren? Dan kun je een druppel uit een normale inktpatroon gebruiken, bijvoorbeeld uit een vulpen. Druppel wat inkt aan de linker- of rechterrand van het dekglaasje. Houd een vloeipapier of filtreerpapier op de tegenoverliggende rand. Je zult het zien: De inkt wordt één keer door het hele monster getrokken. Nu ben je klaar om je eerste preparaat te onderzoeken - laten we beginnen!

Voorbereiding - dunne doorsnede

Heb je tijdens je laatste boswandeling een prachtig blad gevonden dat je echt eens onder de microscoop wilt bekijken? Dan wil je zeker geen genoegen nemen met de oppervlakte. Er zijn immers ook heel wat spannende dingen te ontdekken binnenin het blaadje.

Je eerste observatie

Lukas zal je vandaag tonen hoe je van je eerste waarneming door de microscoop een volledig succes maakt!

1. Neem de microscoop en draai de tubus naar je toe.

2. Wat wil je als eerste bekijken? Voor het begin is b.v. een haar of een geprepareerd permanent preparaat geschikt. Plaats dat op de objecttafel. Zorg ervoor dat de afstand tussen het preparaat en het objectief groot genoeg is, anders kunnen er krassen op de lenzen komen.

3. Kies vervolgens het objectief met de laagste vergroting en draai die zo dat hij op het preparaat is gericht. Belangrijk: Kijk bij het afstellen van het draaibare objectiefrevolver altijd van opzij om er zeker van te zijn dat de afstand tussen het objectief en het preparaat groot genoeg is. Op die manier kun je de afstand beter inschatten en zowel het monster als het objectief beschermen.

4. De fijnafstelling gebeurt dan als je door het oculair kijkt. Om dit te doen, draai je het wiel aan de zijkant tot je het object scherp kunt zien.

5. Nu kun je het objectglaasje heen en weer schuiven over de objecttafel - en elk detail observeren!

6. Wanneer je iets interessants hebt gevonden, stel je gewoon het volgende vergrotingsniveau in. Kijk nogmaals van opzij om er zeker van te zijn dat de afstand tussen het preparaat en het objectief groot genoeg is. Zo kom je met elk objectief dichter en dichter bij je ontdekking!

7. Noteer tenslotte je spannende waarnemingen in je microscoopdagboek.

De structuur van een cel

Cellen zijn de basisbouwstenen van alle levende wezens. Alles in jou is gemaakt van cellen. En dat zijn er ongelofelijk veel! Hier is een voorbeeld: Voor een persoon die 70 kg weegt, zijn ongeveer 30 biljoen cellen nodig. Onvoorstelbaar, toch? Ook onze natuur is gemaakt van deze kleine componenten. Zo bestaat elk dier, elke boom en elke plant uit cellen. Maar hoe ziet een cel er precies uit? Laten we eens een kijkje nemen!

Celmembraan - Het is de buitenste rand van de cel en zorgt ervoor dat de cel een afgesloten ruimte is.
Celplasma of cytoplasma - Dit is de vloeistof in de cel, die voornamelijk bestaat uit water, maar ook eiwitten, voedingsstoffen, suikers en zouten
Celkern - Het is de grootste celorganel en bevat het DNA, d.w.z. de blauwdruk voor het betreffende levende wezen.
Endoplasmatisch reticulum ER - Dit bevindt zich rond de celkern en produceert diverse bouwstenen voor de cel, b.v. eiwitten.
Golgiapparaat - Het zorgt ervoor dat de verschillende bouwstenen uit het ER in het Golgiapparaat terechtkomen en vandaar naar hun bestemming. Je kunt het je voorstellen als een postkantoor.
Vesikels - Dit zijn een soort ballonnen waarin de bouwstenen door de cel worden vervoerd. Ze gedragen zich als postbodes die pakjes bezorgen.
Mitochondriën - Zij zijn de energiecentrales van de cel. Via hen vindt de celademhaling plaats en wordt energie geproduceerd die de cel nodig heeft om te overleven.
Chromoplast - Zij zorgen voor de kleuring van de bloem en de vrucht van de plant.
Chloroplasten - Zij kleuren de cel groen en voeren de fotosynthese uit, d.w.z. zij zetten kooldioxide om in zuurstof.
Vacuole - Dit is een holte binnen de cel die gevuld is met cytoplasma en waarin eiwitten en toxines/bitterstoffen worden opgeslagen.

Virussen en bacteriën

Oh jee ... Lukas voelt zich niet helemaal lekker. Hij voelt zich lusteloos, heeft een zere keel en weinig eetlust. Maar waarom reageert zijn lichaam zo en vooral, waarop? Vaak zijn het ofwel virussen ofwel bacteriën die ons het leven zuur maken met deze symptomen. Maar weet je hoe de twee potentiële ziekteverwekkers van elkaar verschillen? Dit ligt niet zo voor de hand, want virussen en bacteriën komen bijna overal in ons dagelijks leven voor. Maar ze zijn zo klein dat we ze niet zien. Lukas kan er met het blote oog ook niets van zien.

Dus laten we eens wat beter kijken:

Ten eerste komt Lukas erachter dat bacteriën veel groter zijn dan virussen. Zij hebben een gemiddelde grootte van 1 micrometer en zijn dus tot 100 maal groter. Je kunt ze dus al herkennen onder een lichtmicroscoop .

Nog een belangrijk verschil: Bacteriën worden gerekend tot levende wezens, met virussen is het niet zo duidelijk. Bacteriën zijn de eenvoudigste vorm van leven. Zij bestaan uit een celwand en genoom , alsmede ribosomen, cytoplasma en een binnenstructuur. Als ze eenmaal ons lichaam zijn binnengedrongen, blijven ze zich daar uit zichzelf delen en voortplanten. Bacteriën zijn hiervoor niet afhankelijk van andere cellen in ons lichaam. Het afval van hun stofwisselingsproducten maakt ons mensen ziek.

Met virussen is het allemaal een beetje anders: Het is nog niet definitief opgehelderd of virussen al dan niet tot de levende wezens behoren. Eén ding is zeker: Ze kunnen zich niet alleen voortplanten, maar hebben een gastheer nodig om zich voort te planten. Virussen bestaan alleen uit hun genetisch materiaal, verpakt in een proteïnen omhulsel. Een virus brengt dit genetisch materiaal in een cel van ons lichaam, zodat het virus zich via celdeling verder in het lichaam verspreidt. Als dit de lichaamseigen cellen vernietigt, maakt het ons ziek.

En hoe zal Lukas nu weer beter worden? Tegen een bacteriële infectie zijn antibiotica meestal effectief; bij een virale infectie kunnen andere medicijnen helpen. In beide gevallen is het echter raadzaam dat Lukas naar de dokter gaat en zich laat onderzoeken. En wat nooit kwaad kan is rust en voldoende slaap :-)

Wist je dat de vingerafdruk van ieder mens uniek is? Zelfs bij eeneiige tweelingen verschilt het, hoewel zij verder genetisch identiek zijn. Kijk eens goed naar je vingertoppen: Herken je de fijne lijnen, bogen en cirkels? Ze worden papillaire lijnen genoemd en zijn helemaal uniek. We laten altijd een afdruk achter van dit unieke patroon zodra we iets aanraken. Vooral op gladde oppervlakken zoals glas, worden onze vingerafdrukken zichtbaar. Ze worden veroorzaakt door zweet of vet op de huid. Als je je vinger onder een microscoop bekijkt, kun je zelfs de kleine zweetporiën zien. En omdat vingerafdrukken nooit aan precies één persoon kunnen worden toegewezen, worden ze door de politie vaak als bewijs gebruikt.

Lukas is erg verdrietig, iemand heeft de snoepjes uit zijn blik gestolen. Hij zou graag willen weten wie dat was. Dan krijgt hij een idee: Hij kan de vingerafdrukken op het blikje controleren en zo de dader veroordelen!

1. Om dit te doen, neem je je blik of pot en strooi je wat poeder over het oppervlak. Bakpoeder, cacao of zelfs babypoeder zijn hier zeer geschikt voor.

2. Gebruik een dikke fijne kwast om het poeder voorzichtig te verdelen. En zie: De vingerafdruk wordt zichtbaar!

3. Neem vervolgens een stukje doorzichtig plakband en plak het voorzichtig over de vingerafdruk zonder deze te kreuken.

4. Als je het plakband verwijdert, blijft de vingerafdruk eraan kleven en kun je hem op een kartonnen doos plakken. Heb je een lichtgekleurd poeder gebruikt? Neem dan een donkere kartonnen doos. Bij donker poeder is het beter een lichtgekleurde doos te kiezen.

5. Laat nu je familie en vrienden één voor één een vingerafdruk geven. Je kunt dit doen zoals eerder met het poeder en de tape. Of je neemt een stempelkussen en drukt met je vinger de kleur op een vel papier

6. Nu kun je de vingerafdruk uit het potje of blikje vergelijken met die van je familie en vrienden. Zo vind je gegarandeerd de dader!

Lukas' favoriete foto's

Lukas en Tom hebben al veel microscoopfoto's gemaakt en willen die graag aan je laten zien:

Kleine kranenbek

Mos

Worm

Cent

Cornflakes

Haver

Zand

Brandnetel

Rotszand

Berken Zaadkorrel

Maïskorrels

Karton

Hout

Microchip

Roze dovenetel

Visvoer

Penpunt

Nachtvlindervleugel

Bankbiljet

Previous Next