U bevindt zich hier: / Bresser Junior / Lukas



Lukas


Lukas en de kleine wonderen der natuur


Lukas en zijn mier Tom tonen je de microkosmos in detail. Hoe werkt een microscoop? Waar moet ik op letten als ik een microscoop gebruik? Wat kan ik nu onderzoeken? Zij zullen al deze vragen en nog veel meer met plezier en spelletjes beantwoorden.
Ben je er klaar voor?



Inhoudsopgave






De opbouw van de microscoop

Een microscoop biedt je de unieke kans om je favoriete dingen van dichtbij en in detail te bekijken. Er kan onderscheid worden gemaakt tussen twee soorten microscopen. Er bestaan oplichtmicroscopen en de doorlichtmicroscopen.

Auflichtmikroskop
Oplichtmicroscoop

Bij de oplichtmicroscoop wordt, zoals de naam al zegt, het licht van bovenaf op het voorwerp geschenen. Dit is bijzonder geschikt voor hogere voorwerpen zoals stenen, schelpen of munten.

Durchlichtmikroskop
Doorlichtmicroscoop

Met de doorlichtmicroscoop daarentegen kun je door een voorwerp heen kijken omdat het licht van onderaf door het object schijnt. Dit is bijzonder geschikt voor dunne blaadjes, watermonsters en dunne doorsneden.




Preparaten

Präparate

Maak een preparaat

Gieter, fontein, beekje - je kunt niet wachten om het water uit de tuin of een park te onderzoeken? Neem dan een watermonster en laten we een preparaat maken voor je microscoop. Hiermee kun je alles wat rondzwemt van dichtbij bekijken.

Neem hiervoor een objectglaasje en doe er met een pipet een of twee druppels van je monster op. Plaats er dan een dekglaasje overheen. Je kunt het dekglaasje nog licht aandrukken. Je kunt het overtollige water wegzuigen met wat filtreerpapier.

Wil je het preparaat nog kleuren? Dan kun je een druppel uit een normale inktpatroon gebruiken, bijvoorbeeld uit een vulpen. Druppel wat inkt aan de linker- of rechterrand van het dekglaasje. Houd een vloeipapier of filtreerpapier op de tegenoverliggende rand. Je zult het zien: De inkt wordt één keer door het hele monster getrokken. Nu ben je klaar om je eerste preparaat te onderzoeken - laten we beginnen!

Voorbereiding - dunne doorsnede

Heb je tijdens je laatste boswandeling een prachtig blad gevonden dat je echt eens onder de microscoop wilt bekijken? Dan wil je zeker geen genoegen nemen met de oppervlakte. Er zijn immers ook heel wat spannende dingen te ontdekken binnenin het blaadje.

Daarom zal ik je laten zien hoe je een dunne sectie van het blaadje maakt:
1. Neem een wortel en snij de bovenkant eraf.
2. Zorg ervoor dat een volwassene je helpt, zodat je jezelf niet snijdt.
3. Maak dan dwars een snee in de wortel op het punt waar je het uiteinde hebt verwijderd. Klem je blad in deze gleuf. Om een gladde rand te krijgen, snij je nog een stukje van de punt af.
4. Vervolgens kun je met een dunschiller voorzichtig een stukje van de wortel wegschillen en tegelijkertijd een fijn stukje, d.w.z. de dunne snede, van je blaadje krijgen.
5. Doe een druppel water op een objectglaasje en leg de dunne doorsnede erop met behulp van een pincet. Leg nu de dekglaasje erop. Nu ben je klaar om je preparaat te onderzoeken.





Je eerste observatie

Lukas zal je vandaag tonen hoe je van je eerste waarneming door de microscoop een volledig succes maakt!

1. Neem de microscoop en draai de tubus naar je toe.

2. Wat wil je als eerste bekijken? Voor het begin is b.v. een haar of een geprepareerd permanent preparaat geschikt. Plaats dat op de objecttafel. Zorg ervoor dat de afstand tussen het preparaat en het objectief groot genoeg is, anders kunnen er krassen op de lenzen komen.

3. Kies vervolgens het objectief met de laagste vergroting en draai die zo dat hij op het preparaat is gericht. Belangrijk: Kijk bij het afstellen van het draaibare objectiefrevolver altijd van opzij om er zeker van te zijn dat de afstand tussen het objectief en het preparaat groot genoeg is. Op die manier kun je de afstand beter inschatten en zowel het monster als het objectief beschermen.

4. De fijnafstelling gebeurt dan als je door het oculair kijkt. Om dit te doen, draai je het wiel aan de zijkant tot je het object scherp kunt zien.

5. Nu kun je het objectglaasje heen en weer schuiven over de objecttafel - en elk detail observeren!

6. Wanneer je iets interessants hebt gevonden, stel je gewoon het volgende vergrotingsniveau in. Kijk nogmaals van opzij om er zeker van te zijn dat de afstand tussen het preparaat en het objectief groot genoeg is. Zo kom je met elk objectief dichter en dichter bij je ontdekking!

7. Noteer tenslotte je spannende waarnemingen in je microscoopdagboek.

tagebuch

Dagboek

Print het gewoon uit en vul je waarnemingen in.






De structuur van een cel

Cellen zijn de basisbouwstenen van alle levende wezens. Alles in jou is gemaakt van cellen. En dat zijn er ongelofelijk veel! Hier is een voorbeeld: Voor een persoon die 70 kg weegt, zijn ongeveer 30 biljoen cellen nodig. Onvoorstelbaar, toch? Ook onze natuur is gemaakt van deze kleine componenten. Zo bestaat elk dier, elke boom en elke plant uit cellen. Maar hoe ziet een cel er precies uit? Laten we eens een kijkje nemen!

Celmembraan - Het is de buitenste rand van de cel en zorgt ervoor dat de cel een afgesloten ruimte is.
Celplasma of cytoplasma - Dit is de vloeistof in de cel, die voornamelijk bestaat uit water, maar ook eiwitten, voedingsstoffen, suikers en zouten
Celkern - Het is de grootste celorganel en bevat het DNA, d.w.z. de blauwdruk voor het betreffende levende wezen.
Endoplasmatisch reticulum ER - Dit bevindt zich rond de celkern en produceert diverse bouwstenen voor de cel, b.v. eiwitten.
Golgiapparaat - Het zorgt ervoor dat de verschillende bouwstenen uit het ER in het Golgiapparaat terechtkomen en vandaar naar hun bestemming. Je kunt het je voorstellen als een postkantoor.
Vesikels - Dit zijn een soort ballonnen waarin de bouwstenen door de cel worden vervoerd. Ze gedragen zich als postbodes die pakjes bezorgen.
Mitochondriën - Zij zijn de energiecentrales van de cel. Via hen vindt de celademhaling plaats en wordt energie geproduceerd die de cel nodig heeft om te overleven.
Chromoplast - Zij zorgen voor de kleuring van de bloem en de vrucht van de plant.
Chloroplasten - Zij kleuren de cel groen en voeren de fotosynthese uit, d.w.z. zij zetten kooldioxide om in zuurstof.
Vacuole - Dit is een holte binnen de cel die gevuld is met cytoplasma en waarin eiwitten en toxines/bitterstoffen worden opgeslagen.

Hier vind je de kleurplaten voor cellen
Cel



Virussen en bacteriën

Oh jee ... Lukas voelt zich niet helemaal lekker. Hij voelt zich lusteloos, heeft een zere keel en weinig eetlust. Maar waarom reageert zijn lichaam zo en vooral, waarop? Vaak zijn het ofwel virussen ofwel bacteriën die ons het leven zuur maken met deze symptomen. Maar weet je hoe de twee potentiële ziekteverwekkers van elkaar verschillen? Dit ligt niet zo voor de hand, want virussen en bacteriën komen bijna overal in ons dagelijks leven voor. Maar ze zijn zo klein dat we ze niet zien. Lukas kan er met het blote oog ook niets van zien.

Dus laten we eens wat beter kijken:

Ten eerste komt Lukas erachter dat bacteriën veel groter zijn dan virussen. Zij hebben een gemiddelde grootte van 1 micrometer en zijn dus tot 100 maal groter. Je kunt ze dus al herkennen onder een lichtmicroscoop .

Nog een belangrijk verschil: Bacteriën worden gerekend tot levende wezens, met virussen is het niet zo duidelijk. Bacteriën zijn de eenvoudigste vorm van leven. Zij bestaan uit een celwand en genoom , alsmede ribosomen, cytoplasma en een binnenstructuur. Als ze eenmaal ons lichaam zijn binnengedrongen, blijven ze zich daar uit zichzelf delen en voortplanten. Bacteriën zijn hiervoor niet afhankelijk van andere cellen in ons lichaam. Het afval van hun stofwisselingsproducten maakt ons mensen ziek.

Met virussen is het allemaal een beetje anders: Het is nog niet definitief opgehelderd of virussen al dan niet tot de levende wezens behoren. Eén ding is zeker: Ze kunnen zich niet alleen voortplanten, maar hebben een gastheer nodig om zich voort te planten. Virussen bestaan alleen uit hun genetisch materiaal, verpakt in een proteïnen omhulsel. Een virus brengt dit genetisch materiaal in een cel van ons lichaam, zodat het virus zich via celdeling verder in het lichaam verspreidt. Als dit de lichaamseigen cellen vernietigt, maakt het ons ziek.

En hoe zal Lukas nu weer beter worden? Tegen een bacteriële infectie zijn antibiotica meestal effectief; bij een virale infectie kunnen andere medicijnen helpen. In beide gevallen is het echter raadzaam dat Lukas naar de dokter gaat en zich laat onderzoeken. En wat nooit kwaad kan is rust en voldoende slaap :-)


Lukas

Lucas legt uit:

Maar niet alle bacteriën maken ons ziek! Er zijn ook goede bacteriën, bijvoorbeeld in onze darmen. Ze helpen ons om voedsel te verteren.






Levend wezen Waterdruppel

Heb je de video van onze hooioplossing al bekeken? Je zou niet geloven hoeveel kleine dieren en micro-organismen er na korte tijd in zitten.

Maar je kunt ook spannende watermonsters vinden in vijvers in de buurt, waar je van alles in kunt ontdekken. Ik heb hier een kleine selectie voor je samengesteld.

Herken je iets van dit in je preparaat?

Pantoffeltierchen
Pantoffeldiertje

Hij lijkt op je pantoffelafdruk, beweegt zich voort met kleine wimpertjes en behoort daarom tot de ciliaten.

Amoebe
Amoebe

Een amoebe heeft geen vaste lichaamsvorm, maar vloeit voorwaarts en ziet er daardoor steeds anders uit.


Volvox
Volvox

Het wordt ook wel een bolvormige alg genoemd en bestaat uit een hol lichaam gevuld met vloeistof. Binnenin groeien de volgende Volvox-cellen al.

Sonnentier
Zonnediertje

Hij doet zijn naam eer aan, want de voeten lijken op zonnestralen. Ze worden echter niet gebruikt voor de voortbeweging, maar voor het vangen van prooien.

Hüpferling
Cyclops

Hij heeft maar één oog en wordt geclassificeerd als een klein schaaldier. Met de voorste antennes kan het diertje vooruit bewegen.

Mondalge
Maanalgen

Het is gemakkelijk herkenbaar aan zijn opvallende vorm, die lijkt op een halve maan.


Glockentierchen
Klokdiertje

Het diertje lijkt op een bel aan een touwtje. Hiermee houdt hij zich vast aan een oppervlak en trekt zichzelf zeer snel naar beneden als hij wordt geschud.

Rädertierchen
Raderdiertje

Hij komt overal ter wereld voor en ziet eruit alsof er twee wielen aan de voorkant van zijn bek zijn bevestigd. Ze dienen om voedsel op te spoelen.






Experimenten

Lukas heeft veel experimenten verzameld die je kunt uitproberen. Veel daarvan kun je thuis met je microscoop doen.

Zwart-witdruk

Neem een klein stukje papier uit een krant en zoek een uitsnede met een zwart-witfoto en wat tekst
Zoek een gelijkaardig knipsel uit een tijdschrift

Bekijk nu beide fragmenten achter elkaar onder je microscoop. Wat valt je op?

Oplossing uitklappen

  • Letters van de krant zien er rafelig en gebroken uit omdat het papier veel ruwer is
  • Letters van tijdschriften zien er gladder en completer uit
  • De foto's in de krant bestaan uit losse puntjes die nogal slordig uitzien
  • Ze zijn veel scherper in een tijdschrift
  • Kleurendruk

    Neem een klein stukje papier uit een krant waar iets in kleur gedrukt is
    Zoek een gelijkaardig knipsel uit een tijdschrift

    Bekijk nu beide fragmenten achter elkaar onder je microscoop. Wat valt je op?

    Oplossing uitklappen

  • De gekleurde stippen overlappen elkaar in de krant
  • Soms zijn er zelfs twee kleuren op één punt
  • In het tijdschrift zien de stippen er scherp en contrastrijk uit
  • Let op de verschillende grootte van de stippen

  • Pappe

    Textielvezels

    Neem draden of kleine stukjes stof van verschillende kleren die je niet meer nodig hebt (b.v. handdoek, molton, sokken, regenjack, T-shirt, wollen trui)
    Leg ze allemaal op een rij onder je microscoop en kijk welke verschillen je kunt zien

    Bekijk nu beide fragmenten achter elkaar onder je microscoop. Wat valt je op?

    Oplossing uitklappen

    Katoenvezels zijn van plantaardige oorsprong en zien er onder de microscoop uit als een plat, gedraaid lint. De vezels zijn dikker en ronder aan de randen dan in het midden. Katoenvezels zijn in feite lange buisjes.

    Linnenvezels zijn ook van plantaardige oorsprong, ze zijn rond en lopen in een rechte richting. De vezels glanzen als zijde en vertonen ontelbare zwellingen op de vezelbuis.

    Zijde is van dierlijke oorsprong en bestaat uit vaste vezels met een kleinere diameter, in tegenstelling tot de holle plantaardige vezels. Elke vezel is glad en gelijkmatig en ziet eruit als een klein glazen staafje.

    Wolvezels zijn ook van dierlijke oorsprong, het oppervlak bestaat uit overlappende hulzen die gebroken en golvend lijken. Probeer ook eens wolvezels van verschillende weverijen te vergelijken. Let op het verschillende uiterlijk van de vezels. Deskundigen kunnen hieruit het land van herkomst van de wol bepalen.

    Kunstzijde wordt, zoals de naam al zegt, kunstmatig geproduceerd door middel van een lang chemisch proces. Alle vezels vertonen harde, donkere lijnen op het gladde, glanzende oppervlak. De vezels krullen na het drogen in dezelfde toestand. Let op de overeenkomsten en verschillen.


    Garn

    Suiker

    Neem gewone suiker uit de keuken en kijk ernaar onder je microscoop

    Andere opties: Poedersuiker, bloem, paneermeel, grof zout, zand, potgrond, veren, steentjes, bladeren

    Oplossing uitklappen


    De kristallen zijn verschillend van vorm.


    Zucker

    Maak je eigen zoutkristallen

    Neem een smal glas en vul het met heet water. Voeg zoveel zout toe als nodig is tot het niet meer oplost. Wacht dan tot het water weer is afgekoeld. In de tussentijd kun je een paperclip aan het ene uiteinde van de katoenen draad en een lucifer (lange speld) aan het andere uiteinde knopen. Leg dan de draad in het water met de paperclip naar beneden. Leg de lucifer (lange speld) boven op het glas, zodat de draad niet in het water valt. Zet de pot nu thuis 3-4 dagen op een warme plaats. Wacht en zie wat er gebeurt.

    Oplossing uitklappen


    Er hebben zich zoutkristallen gevormd op de draad.


    Salzkristalle

    We zoeken het haarfijn uit ...

    Heb je ooit je haar onder een microscoop bekeken?
    Je gelooft niet hoe dat eruit ziet!

    Maar niet alle haar ziet er hetzelfde uit - vergelijk je eigen haar met dat van je ouders en grootouders, je vrienden of zelfs je huisdieren. Je zult verbaasd zijn hoe haarfijn je ze uit elkaar kunt houden :-)

    Haar
    Haar

    Experiment haarfijn

    Print

    Haargenau

    Experimente

    Print

    Experimente





    Detectivewerk

    Wist je dat de vingerafdruk van ieder mens uniek is? Zelfs bij eeneiige tweelingen verschilt het, hoewel zij verder genetisch identiek zijn. Kijk eens goed naar je vingertoppen: Herken je de fijne lijnen, bogen en cirkels? Ze worden papillaire lijnen genoemd en zijn helemaal uniek. We laten altijd een afdruk achter van dit unieke patroon zodra we iets aanraken. Vooral op gladde oppervlakken zoals glas, worden onze vingerafdrukken zichtbaar. Ze worden veroorzaakt door zweet of vet op de huid. Als je je vinger onder een microscoop bekijkt, kun je zelfs de kleine zweetporiën zien. En omdat vingerafdrukken nooit aan precies één persoon kunnen worden toegewezen, worden ze door de politie vaak als bewijs gebruikt.

    Lukas is erg verdrietig, iemand heeft de snoepjes uit zijn blik gestolen. Hij zou graag willen weten wie dat was. Dan krijgt hij een idee: Hij kan de vingerafdrukken op het blikje controleren en zo de dader veroordelen!


    1. Om dit te doen, neem je je blik of pot en strooi je wat poeder over het oppervlak. Bakpoeder, cacao of zelfs babypoeder zijn hier zeer geschikt voor.

    2. Gebruik een dikke fijne kwast om het poeder voorzichtig te verdelen. En zie: De vingerafdruk wordt zichtbaar!

    3. Neem vervolgens een stukje doorzichtig plakband en plak het voorzichtig over de vingerafdruk zonder deze te kreuken.

    4. Als je het plakband verwijdert, blijft de vingerafdruk eraan kleven en kun je hem op een kartonnen doos plakken. Heb je een lichtgekleurd poeder gebruikt? Neem dan een donkere kartonnen doos. Bij donker poeder is het beter een lichtgekleurde doos te kiezen.

    5. Laat nu je familie en vrienden één voor één een vingerafdruk geven. Je kunt dit doen zoals eerder met het poeder en de tape. Of je neemt een stempelkussen en drukt met je vinger de kleur op een vel papier

    6. Nu kun je de vingerafdruk uit het potje of blikje vergelijken met die van je familie en vrienden. Zo vind je gegarandeerd de dader!

    Detectivewerk

    Print

    Detektivisch
    Detektivischgut

    Detectivewerk

    Print het gewoon uit en begin.






    Lukas 100 ideeën

    Kun je niet genoeg krijgen van microscopie? We hebben meer dan 100 ideeën voor je verzameld:

    Huishouden/levensmiddelen

    Suiker Poedersuiker Zout Zeezout
    Peper Kaneel Gedroogde kruiden Andere specerijen
    Zure wijngom Zoute stokjes Chips Vloeibare plantenvoeding
    Blauwe kaas Natron Bakpoeder Citroenzuur
    Brood Beschuit Koffieboon Klaprooszaad
    Voedsel voor huisdieren Selderijblad Maïsstengel Pompoenstengel


    Draad

    Wol Zijde Nylon Jeans
    Muis Kledingstof


    Outdoor

    Potgrond Zand Strandzand Mosselen
    Mos Korstmossen Stenen Water (b.v. vijver)
    Grasspriet Plantenhaar Bladluizen Andere insecten
    Dode fruitvliegjes Dode honingbij Bloemblaadjes Boomschors
    Hout Paddenstoel Slakkenhuis Kristallen
    Onkruidbloemen Brandnetelblad Bladeren Bloemblaadjes
    Bosbodem Dennennaald Distel Grasspriet
    Stro Zonnebloem


    Meer ideeën

    haar/bont

    Haar Kattenhaar Hondenhaar Konijnenhaar
    Veren Paardenhaar


    Pollen

    Berk Tulp Kers Paardebloem
    Hibiscus Teunisbloem


    Zaden

    Maanzaad Chia-zaden Tuinkers Paardebloem (pluis)
    Bloemzaden Groentezaden


    Materiaal/Techniek

    Badspons Smartphonescherm verschillende papiersoorten Textiel, stof, pluche
    Thermisch papier Zeep, zeepbellen Stempel, stempelkussen Cosmetisch poeder
    Nagellak Printplaten


    Speciaal voor doorlicht

    Watermonsters Uienschil Speeksel Cellen van het mondslijmvlies
    Mos Waterplant (Elodea) Blad epidermis (afbladderen of lakafdruk) Yoghurtbacteriën
    Gist Mos uit het water Zetmeel


    Andere

    Postzegels Munten Bankbiljetten Krant
    Tijdschrift Ansichtkaart Potloodpunt Kleurpotloodpunt
    Viltstift Vingerafdruk Vingernagel Sneeuwvlokken
    Houten plank Houtschroef Metaalschroef Moer
    Piepschuim Wattenstaafje Spons (droog) Paperclip
    Toiletpapier Keukenpapier Zakdoek Karton

    100 ideeën

    Print

    Ideen





    Lukas' favoriete foto's

    Lukas en Tom hebben al veel microscoopfoto's gemaakt en willen die graag aan je laten zien:







    Lukas' microscopiecollectie

    Luke en Tom

    Print

    Lukas

    Darmcel

    Print

    Darmzelle

    Botcel

    Print

    Knochenzelle

    Zenuwcel

    Print

    Nervenzelle

    Rode bloedcel

    Print

    Rote Blutkörperchen


    Microscoop Dagboek

    Print

    MikroTagebuch


    Experimenten

    Print

    Experimente

    100 ideeën

    Print

    Ideen

    Experiment Haarfijn

    Print

    Haargenau


    Detectivewerk

    Print

    Detektivischgut

    Virussen en bacteriën

    Print

    VirenBakterien

    Prepareer dunne sectie

    Print

    PraeparierenDünnschnitt

    Preparaten maken

    Print

    Präparateerstellen

    Opbouw microscoop

    Print

    Mikroskope

    Opbouw cel

    Print

    Zelle
    Klik hier voor de grote pdf-collectie




    Wat zullen we vandaag onderzoeken?
    Lukas und Tom Ontdek de wereld van de microscopen!





    Sortiment Junior assortiment
    Astronomie De wereld van de astronomie
    Outdoor De wereld van de natuur
    TrustedShops ExcellentShop 5 Jahre Award